امروزه اینترنت در دسترس همگان است و سرعت آن نیز درحال افزایش، اما هنوز هم افرادی هستند که دسترسی به اینترنت پر سرعت ندارند و نمی توانند آنتی ویروس رایگانی دانلود کنند یا آن را آپدیت نگه دارند.
اگر زیاد سروکاری با اینترنت نداشته باشید، احتمال ورود ویروس به سیستم تان از این طریق پایین خواهد بود. اما هنوز هم کول دیسک های آلوده کامپیوترتان را تهدید می کنند. در اینجا قصد داریم که یکی از امن ترین راه های استفاده از یک کول دیسک روی کامپیوتر و چگونگی پاک کردن ویروس های درون آن را بدون استفاده از آنتی ویروس آموزش دهیم. این مراحل را دنبال کنید:
فایل های پنهان را آشکارکنید
در ابتدا می بایست فایل های پنهان (hidden) را آشکار (show) کنید. برای این کار در ویندوز ایکس پی، ابتدا مای کامپیوتر (My Computer) را باز کنید و در منوی Tools روی گزینه آخر (Folder Options…) کلیک کنید. در پنجره ای که باز می شود سربرگ View را انتخاب کنید. در کادری که بالای آن نوشته است Advanced Setting ، عبارت «Show hidden files and folders» را پیدا کرده سپس روی آن کلیک کنید تا انتخاب شود (دایره ی کنار آن پر شود).
![]()
پسوند فایل ها را آشکار کنید
در همان پنجره که باز کرده اید، یک خط پایین تر از «Show hidden files and folders»، تیک کنار عبارت «Hide extensions for known file type» را بردارید. با این کار پسوند فایل ها نمایش داده می شود. مثلا از این به بعد فایلی به نام image به صورت image.jpg دیده می شود.
فایل های سیستمی پنهان را نیز آشکارکنید
یک خط پایین تر، تیک عبارت «(Hide protected operating system files (Recommended» را نیز بردارید. با این کار سیستم در پیامی می پرسد آیا مطمئن هستید که می خواهید این فایل ها نمایش داده شوند. روی گزینه Yes کلیک کنید تا تیک برداشته شود. سپس روی دکمه اوکی (OK) کلیک کنید تا تغییرات اعمال شوند.
اکنون سری به درایو C بزنید تا تغییرات را ببنید. اگر همه چیز درست پیش رفته باشد، باید تعدادی (حدود ۱۰ تا) فایل پنهان - که کمی کم رنگ تر از فایل های عادی دیده می شوند - را ببینید.
![]()
تذکر مهم: در صورت عدم آشنایی کافی، به هیچ وجه فایل های پنهان در درایوها را دست کاری و ویرایش نکنید، زیرا حذف یا تغییر آنها ممکن است به قیمت نابودی سیستم عامل تان تمام شود. پس حتی از دوبار کلیک کردن روی آنها نیز پرهیز کنید.
من فایل های پنهان را نمی بینم
این احتمال وجود دارد پس از انجام مراحل بالا هیچ فایل پنهانی نبینید. دو علت مهم برای این مسئله وجود دارد. اول اینکه شما در یکی از مراحل اشتباه کرده اید. دوم اینکه سیستم عامل شما دچار مشکل شده است. پس بار دیگر به پنجره قبل برگردید و چک کنید که عبارت Show hidden files and folders انتخاب شده باشد. منظور از انتخاب شدن، پر شدن دایره سمت چپ عبارت با یک نقطه سبز رنگ است. به احتمال زیاد عبارت بالایی (Do not Show hidden files and folders) انتخاب شده است. با کلیک روی عبارت Show hidden files and folders، آن را انتخاب کرده و OK کنید. دوباره به همان پنجره برگردید. در صورتی که باز هم عبارت Do not show انتخاب شده بود، تقریبا می توان مطمئن شد که کامپیوترتان – در حال حاضر یا قبلا – به ویروس آلوده شده است. چرا که یکی از کارهایی که ویروس ها انجام می دهند این است که جلوی نمایش فایل های مخفی را در سیستم عامل می گیرند تا خودشان کشف نشوند.
در صورتی که آنتی ویروس ندارید، در این وضعیت بهترین راه نصب یک آنتی ویروس برای تمیز کردن کامپیوتر است. ولی اگر آنتی ویروس دارید، یا آنتی ویروس تان به هر دلیل (مثلا آپدیت نبودن) قدرت مقابله با ویروس را ندارد. یا اینکه ویروس را پاک کرده اما نتوانسته آسیب هایی که ویروس قبلا به سیستم عامل زده را ترمیم نماید. البته می توان با تغییراتی در رجیستری سیستم این مشکل را برطرف کرد. اما این کار کمی پیچیده است و در انجام آن باید بسیار احتیاط کرد. که در موضوع این مطلب نیست.
چرا ویروس ها جلوی نمایش فایل های پنهان را می گیرند؟
ویروس ها معمولا فایل هایی پنهان با پسوند exe هستند. زمانی که یک ویروس، کامپیوتری را آلوده می کند در تنظیمات سیستم عامل وارد شده و یک سری تغییرات ایجاد می کند. یکی از تغییرات جلوگیری از نمایش فایل ها و فولدرهای پنهان است، تا به این ترتیب کسی متوجه ورودش نشود. طبعا اگر کسی نداند که کامپیوترش ویروس دارد به فکر پاک کردن آن نیز نمی افتد.
اکنون شما آمادگی کافی را دارید که به جنگ ویروسهای کول دیسک بروید
کول دیسک را به پورت USB متصل کنید و همزمان دکمه شیفت (Shift) صفحه کلید را به مدت 30 ثانیه پایین نگه دارید. این کار باعث می شود که اجرای خودکار (AutoPlay) از کار بیافتد. در صورتی که دکمه شیفت را رها کردید و منوی AutoPlay مانند تصویر زیر اجرا شد زیاد نگران نشوید. تنها دکمه Cancel را بزنید.
![]()
نکته: توصیه می شود اجرای خودکار کامپیوتر خود را از کار بیاندازید. راهنمای این کار در پایان مقاله توضیح داده شده.
توجه: زمانی که یک کول دیسک آلوده را به کامپیوتر متصل می کنید، هریک از موارد زیر منجر به آلوده شدن کامپیوتر تان می شود:
باز کردن کول دیسک از منوی اجرای خودکار
باز کردن کول دیسک با دوبار کلیک روی آیکون آن در مای کامپیوتر
باز کردن کول دیسک با راست کلیک روی آن و انتخاب گزینه open
باز شدن خودکار کول دیسک به علت تنظیمات اشتباه اجرای خودکار
اگر تمام این روش ها به آلودگی ختم می شود، آیا راه دیگری نیز برای باز کردن یک کول دیسک وجود دارد؟ جواب مثبت است.
گشت و گذار در کول دیسک با استفاده از ویندوز اکسپلورر
تاکنون موفق شدیم کول دیسک را به کامپیوتر متصل کرده و جلوی اجرای خودکار آن را بگیریم. برای باز کردن آن ابتدا به مای کامپیوتر بروید. از دکمه های بالای صفحه (Standard Buttons)، روی دکمه Folders (که عکس یک پوشه کنار آن است) کلیک کنید. می بینید که در سمت چپ یک منوی درختی ظاهر می شود. در این منوی درختی، می توانید درایوها (C، D، E و...) را ببینید. سعی کنید کول دیسک خود را در این منو پیدا کنید و از همان جا (منوی درختی سمت چپ) روی آن کلیک کنید. با این کار محتویات کول دیسک در سمت راست نمایش داده می شود، اما هیچ یک از برنامه های درون آن – از جمله ویروس ها – اجرا نمی شوند. در زیر مثالی از یک کول دیسک آلوده به ویروس را می بینید.
![]()
نکته: برای استفاده از ویندوز اکسپلورر روش های متفاوتی وجود دارد. یکی از آسان ترین روش ها استفاده از کلید هاب میانبر است. میانبر ویندوز اکسپلورر (Windows Explorer) دکمه های «ویندوز + E» هستند. E مخفف کلمه Explorer است. دکمه ویندوز نیز معمولا با یک آرم ویندوز در پایین و سمت چپ صفحه کلید دیده می شود. علاوه براین با کمی گشت و گذار در منوی استارت نیز می توانید Windows Explorer را پیدا کنید.
من Standard Buttons را نمی بینم
همان طور که گفتیم شما می توانید با فشار هم زمان دکمه های ویندوز + E منوی درختی را بیاورید، اما در صورتی که دکمه های Standard Buttons را در پنجره مای کامپیوتر نمی بینید و می خواهید که آنها را برگردانید به طریق زیر عمل کنید.
در همان پنجره از منوی View روی اولین گزینه (Toolbars) بروید تا محتوای آن در سمت راست باز شود. سپس گزینه Standard Buttons را تیک بزنید و با زدن دکمه اوکی پنجره را ببندید. اکنون می توانید دکمه ها را ببینید.
من دکمه Folders را نمی بینم
روی یکی از دکمه های Standard Buttons راست کلیک کنید و Customize… را انتخاب کنید. در پنجره باز شده، ابتدا روی دکمه Reset و Close کلیک کنید. اکنون باید دکمه Folders را ببینید. در صورتی که مشکل حل نشد، به پنجره Customize… وارد شوید و در کادر Available toolbars Buttons دکمه Folders را پیدا و انتخاب کنید، سپس روی دکمه Add -> کلیک کنید و در آخر روی دکمه Close بزنید تا پنجره بسته شود.
فایل های بالقوه خطرناک را پاک کنید
دقت کنید! اکنون زمان پاک کردن فایل های بالقوه خطرناک است. من شدیدا توصیه می کنم با استفاده از یک آنتی ویروس آپدیت کول دیسک را اسکن و فایل های مشکوک و آلوده را حذف کنید. اما در صورتی که می خواهید به صورت دستی به جان فایل های روی کول دیسک بیوفتید یا اینکه آنتی ویروس مناسب در اختیار ندارید می توانید راه دوم را امتحان کنید هر چند ممکن است شما را دچار دردسر کند.
ویروس ها معمولا فایل هایی با پسوند exe و bat و src و vbs و به صورت پنهان (hidden) هستند. لازم به توضیح نیست که فایل های پنهان اکنون قابل دیدن و کمی کم رنگ تر از فایل های دیگر هستند. حال با استفاده از ویندوز اکسپلورر (همان منوی درختی) وارد کول دیسک شوید و فایل های بالقوه خطرناک (فایل هایی پنهان، با پسوند exe) را پاک کنید. به خاطر داشته باشید که تمامی فایل های پنهانِ exe ویروس نیستند. فایل های exe ، فایل هایی هستند که یک برنامه – مانند ویروس، نرم افزار ضبط صدا، نصب یک برنامه یا بازی – را اجرا می کنند، به همین دلیل به آنها فایل اجرایی می گویند. پس اگر در فولدر یک بازی به این فایل ها برخودید آنها را پاک نکنید.
یک وجه مشخصه ویروس نسبت به دیگر نرم افزارها، این است که تکثیر می شود. پیشنهاد می شود که اگر در پوشه اصلی کول دیسک این فایل ها (پنهان و exe) را دیدید و نفهمیدید که مربوط به کدام نرم افزار هستند، آنها را پاک کنید. سپس به زیر پوشه های کول دیسک بروید. در صورتی که همان فایل قبلی با همان نام را دیدید، آن را نیز پاک کنید و به دیگر فایل ها و فولدرهای پنهان کاری نداشته باشید.
در صورتی که اطلاعات مهمی روی کول دیسک ندارید، خیال خود را راحت کنید و تمامی فایل های پنهان را پاک کنید. مراقب باشید که به هیچ وجه روی آنها دوبار کلیک نکنید. زیرا با این کار آنها اجرا شده و کامپیوترتان آلوده خواهد شد. پس با دقت و به آرامی روی آنها راست کلیک کرده و گزینه Delete را انتخاب و در پنجره بعد Yes بزنید.
نکته: به عنوان یک قانون سعی کنید همیشه برای گشت و گذار در پوشه های یک کول دیسک، فقط و فقط از ویندوز اکسپلورر استفاده کنید. زیرا استفاده از این روش جلوی اجرای نرم افزار ویروس را می گیرد.
با پوشه های پنهانی که پاک نمی شوند چه کنیم؟
در حین پاک کردن ممکن است با پوشه هایی مواجه شویم که پاک نمی شوند. این پوشه ها مضر نیستند و توسط خود سیستم عامل تان روی کول دیسک ایجاد می شوند. پس اگر پوشه ای را پاک کردید و دوباره ظاهر شد نیاز به پاک کردن دوباره آن نیست. معمولا پوشه هایی با این عناوین غیر قابل حذف هستند: RECYCLER، Recycled و System Volume Information
نکته: پاک کردن تمام فایل های پنهان ممکن است باعث شود شکل آیکون کول دیسک تان عوض شود. اگر این مسئله برایتان اهمیت دارد پس فقط فایل های پنهان با پسوند exe را حذف کنید و به دیگران کاری نداشته باشید. علاوه براین ممکن است با پاک کردن تمام فایل ها دیگر با دوبار کلیک روی آیکون کول دیسک - در مای کامپیوتر - نتوانید وارد کول دیسک شوید. در این صورت می توانید از منوی درختی استفاده کنید.
تنظیم کردن AutoPlay
در بالا گفتیم که یکی از راه های آلودگی تنظیمات اشتباه اجرای خودکار است. توصیه می شود که ابتدا واکسن اتوران پاندا را نصب کنید.
واکسن USB پاندا کامپیوترها را در برابر ویروس های Autorun محافظت می کند
از این به بعد زمانی که کول دیسکی را برای اولین بار به کامپیوتر خود وصل می کنید، دکمه shift را به مدت 30 ثانیه نگه دارید. سپس با واکسن پاندا، اجرای خودکار آن را از کار بیاندازید. گرچه دفعات بعد که کول دیسک را وصل می کنید نیازی به نگه داشتن دکمه شیفت نیست اما احتیاط هم ضرری نخواهد داشت!
در آخر تصمیم با شما است
در آخر تصمیم نهایی با شما خواهد بود که چه فایلی را حذف کنید. در یک سوی ترازو امنیت شما قرار دارد و در طرف دیگر اهمیت آن فایل. هر کدام که سنگین تر بود همان را انتخاب کنید. باز هم توصیه می کنیم حذف دستی فایل ها گزینه معقولی نیست و فقط در صورتی که مجبور هستید از این روش استفاده کنید.
![]()
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر